آبیاری قطره ای

سیستم آبیاری قطره ای با توجه به مزایایی که دارد برای حاصلخیزی و پرورش محصولات انتخاب بسیار مناسبی است. ایران همواره در شرایط خشکسالی و کمبود آب به سر می برد به همین خاطر بهتر است، برای آبیاری زمین های کشاورزی از روش هایی مناسبی همچون آبیاری قطره ای استفاده کنیم تا درصد میزان آب هدر رفته در زمین های کشاورزی تا حد زیادی کاهش پیدا کند. آبیاری قطره ای به باغبانان کمک می کند تا آب مورد نیاز برای ریشه هر گیاه را به راحتی تامین کند.

با انجام درست آبیاری می توان محصولات کشاورزی بیشتر و با کیفیت تری را برداشت کرد، رطوبت و میزان آب موجود در خاک و ریشه گیاه باید در حد تعادل باشد به همین خاطر در آبیاری باید اصولی عمل کرد. آّبیاری درست زمین های زراعی به تنظیم رطوبت خاک و هوا کمک خواهد کرد علاوه بر این با انجام آبیاری آفات احتمالی موجود در اطراف گیاه نیز از بین خواهد رفت.

امروزه برای آبیاری هرچه بهتر زمین های کشاورزی روش های مختلفی به کار برده می شود، هر کدام از این روش ها در نوع نیروی توزیع آبیاری با یکدیگر تفاوت دارند، روش های آبیاری تحت فشار و سطحی از انواع روش ها است. در این مطلب می خواهیم در مورد آبیاری قطره ای صحبت کنیم.

در مورد آبیاری قطره ای چه می دانید؟

به کمک روش آبیاری قطره ای می توان در مصرف آب صرفه جویی کرد علاوه بر این آبیاری با کمک این روش بازده بیشتری دارد. آب نعمت بسیار مهمی است و حیات بشر بدون وجود آب غیر ممکن است به همین خاطر بهتر است با انجام روش های درست و بهینه در مصرف آب صرفه جویی کرد.

در برخی از زمین های کشاورزی با وجود حاصلخیزی خاک، محصولات با کیفیت و درجه یک حاصل نخواهد شد، یکی از دلایل بروز این مشکلات، عدم آبیاری مناسب گیاه است که به مرور زمان باعث خشک شدن ریشه و عدم باروری آن می شود به همین خاطر همواره توصیه می شود تا در انتخاب نوع سیستم آبیاری دقت بیشتری داشته باشید.

آبیاری قطره ای چیست؟

در آبیاری قطره ای، آب را به کمک تجهیزات ویژه ای مانند قطره چکان به ریشه گیاه می رسانند. در این روش آب تنها عمق محدود و کمی از خاک را خیس خواهد کرد به همین خاطر میزان تبخیر آب تا حد زیادی کاهش پیدا می کند و در مصرف آب صرفه جویی می شود.
امروزه برای آبیاری زمین های کشاورزی از همین شیوه استفاده می شود، این سیستم به کمک روزنه های ویژه و قطره چکان، آب را با فشار کم به سوی گیاه هدایت خواهد کرد، شبکه بسیار گسترده و مناسبی برای این سیستم آبیاری نیاز است به همین خاطر بهتر است تا ایستگاه پمپاژ مناسبی برای این نوع آبیاری راه اندازی شود.

یک پمپ مناسب برای هدایت آب باید در زمین کشاورزی قرار داشته باشد زیرا پمپ می تواند فشار مورد نیاز برای هدایت جریان آب را تامین نماید، انتخاب پمپ مناسب نیز با توجه به ابعاد زمین و با توجه به میزان دبی مصرفی باید انتخاب شود. همواره یک سیستم تصفیه پیشرفته در مسیر هدایت جریان آب باید وجود داشته باشد تا شن، جلبک و حتی میکروارگانیسم های احتمالی موجود در آب را از بین ببرد.

آب مورد نیاز در استخر به شکل ذخیره قرار دارد و به همین خاطر ممکن است به مرور زمان برخی از میکروارگانیسم ها به دلیل راکد بودن آب رشد کنند و باعث ایجاد آفت و علف هرز در زمین کشاورزی شود به همین خاطر نیاز است تا قبل از مصرف آب از سیستم تصفیه استفاده شود تا آلودگی های احتمالی موجود در آب را از بین ببرد. فیلتر های مختلفی را می توان برای از بین بردن مواد جامد، شن و سایر مواد معلق استفاده کرد.

در شبکه انتقال از لوله های ویژه ای استفاده می شود در این لوله ها هیچ اصطکاکی نباید وجود داشته باشد زیرا در غیر این صورت سرعت عبور آب بسیار کاهش پیدا خواهد کرد و آبرسانی به کل محصولات به خوبی انجام نخواهد شد. لوله ها پلی اتیل و پی وی سی برای ساخت شبکه انتقال بهترین گزینه هستند ولی با این حال جنس لوله های پی وی سی مطلوب تر است.

معرفی اجزاء مختلف سیستم آبیاری قطره ای

با شناخت اجزاء سیستم آبیاری قطره ای بهتر می توان با طرز کار آن آشنا شد، برای راه اندازی سیستم آبیاری قطره ای باید ایستگاه پمپاژ مناسبی آماده سازی شود علاوه بر آن وجود لوله های اصلی، لوله های جانبی و قطره چکان ضروری است. لازم به ذکر است که سیستم آبیاری قطره ای زمانی موثر واقع خواهد شد که تجهیزات و قطعات به کار رفته شده در آن مناسب باشد.

تانک تزریق کود و مواد شیمیایی نیز باید به درستی انتخاب شود زیرا گیاه برای رشد علاوه بر آب به کود شیمیایی مرغوب نیز نیاز دارد.
یکی از مهم ترین اقداماتی که به هنگام راه اندازی آبیاری قطره ای باید به آن توجه شود، انتخاب قطره چکان مناسب و با کیفیت است زیرا قطره چکان های بی کیفیت بعد از مدتی مسدود خواهند شد و باعث می شود تا هزینه های مربوط به آبیاری قطره ای افزایش پیدا کند به همین خاطر بهتر است در انتخاب تجهیزات مورد نیاز شبکه آب دقت بیشتری داشته باشید.

قطره چکان های مورد نیاز برای آبیاری قطره ای انواع مختلفی دارند به همین خاطر بهتر است تا قبل از خرید اطلاعات کافی در مورد مشخصات و ویژگی های آن ها داشته باشید تا بتوانید انتخاب درست تری داشته باشید. ساده ترین نوع قطره چکان مدل لوله ای است، طراحی این لوله ها به گونه است که به کمک روزنه های ایجاد شده در ساختار آنها آبرسانی به طور دقیق انجام خواهد شد.

قطر چکان دکمه ای روزنه های کم قطر تری دارد، قیمت خرید این قطره چکان بسیار به صرفه و مناسب است به همین خاطر همواره این مدل از قطره چکان طرفداران بسیار زیادی دارد علاوه بر این کار با این نوع قطره چکان، بسیار ساده است و پیچیدگی خاصی ندارد.شما می توانید در کمترین زمان نصب کامل آن را انجام دهید.

در باغ های میوه که ممکن است آبرسانی به تمامی گیاهان دشوار باشد از قطره چکان های چند دهانه ای استفاده می شود، تعداد منافذ بیشتری در این نوع قطره چکان به کار گرفته شده است تا فشار آب اندکی بیشتر شود و آب مورد نیاز برای ریشه گیاهان به خوبی تامین گردد.

تجمع نمک در منافذ قطره چکان ها را جدی بگیرید، همانطور که می دانید نمک های محلول بسیار زیادی در آب های کشاورزی وجود دارد که اگر انباشته شوند مسیر لوله و منافذ قطره چکان ها را مسدود خواهند کرد، این مشکل برای هر نوع لوله ای ممکن است به وجود بیاید.

برای رفع مشکل انباشته شدن نمک های محلول در آب پیشنهاد می شود تا بعد از هر دو سال زمین های زراعتی را با روش کرتی آبیاری نمایید این کار تا حد زیادی از مسدود شدن منافذ پیشگیری خواهد کرد و مانع از آسیب رساندن به تجهیزات آبرسانی می شود.

مزایای آبیاری قطره ای

آبیاری قطره ای نوعی آبیاری موضعی است به همین خاطر به کود و سایر مواد مغذی خاک آسیبی وارد نخواهد کرد. برخی از روش های آبیاری تنها برای زمین های هموار مناسب است ولی شما از آبیاری قطره ای برای زمین های زراعی شیب دار و ناهموار نیز می توانید استفاده نمایید. زمین های زراعی مد نظر شما هر شکلی که باشد می توانید از روش قطره ای برای آبیاری آن استفاده نمایید و اگر این روش به درستی انجام شود آنگاه می توانید باروری محصولات زمین زراعی خود را چند برابر کنید.

رطوبت و آب مناسب برای ریشه با این روش به خوبی تامین خواهد شد، این نوع روش برای آبیاری باعث افزایش طول عمر خاک نیز خواهد شد، بسیاری از زمین های زراعی به دلیل عدم آبیاری درست مدام در حال فرسایش و نابودی هستند به همین خاطر باید در انتخاب نوع روش آبیاری دقت بیشتری داشته باشید.

از دیگر مزایای این روش میتوان به کاهش علف های هرز و زاید موجود در خاک اشاره کرد علاوه بر این باید گفت که هزینه اجرای این روش نسبت به سایر شیوه های آبیاری زمین های زراعی مناسب تر است و شما برای هر نوع زمین با هر جنس خاکی که داشته باشد می توانید از این روش استفاده نمایید زیرا جنس خاک باعث کاهش سرعت آبیاری قطره ای نخواهد شد.

شاخ و برگ اطراف ریشه گیاه خیس نخواهد شد زیرا در این روش تنها به ریشه گیاه آبرسانی خواهد شد به همین خاطر احتمال آفت زدن گیاه تا حد زیادی کاهش پیدا خواهد کرد.

می توان سیستم آبیاری قطره ای را با توجه به نقشه توپوگرافی زمین تطبیق داد حتی اگر زمین زراعی صخره ای باشد و فاصله بین درختان زیاد و یا نامناسب باشد باز هم می توان این سیستم را بکار گرفت. طراحی مناسب و حرفه ای سیستم آبیاری باعث می شود تا نتیجه کار موثر واقع شود و محصولات مرغوب تری از زمین کشاورزی برداشت شود. برای کشاورزی تنها داشتن زمین حاصل خیز کافی نیست بلکه باید کود و آب مناسب گیاه را نیز تامین نمایید.
ارتقا کیفیت محصولات زمین زراعی نیازی به صرف هزینه بسیار زیاد ندارد تنها کافی است تا با توجه به جدیدترین و مناسب ترین روش های آبیاری از زمین زراعی خود مراقبت نمایید، در برخی از موارد استفاده از روش های نامناسب برای آبیاری زمین موجب می شود تا ریشه گیاه اکسیژن کافی را دریافت نکند و به مرور زمان گیاه از بین خواهد رفت.
معایب سیستم آبیاری قطره ای
علاوه بر مزایای سیستم آبیاری قطره ای بهتر است تا با معایب و برخی از مشکلات احتمالی این روش نیز آشنا شوید. بهتر است بدانید که استفاده از روش آبیاری قطره ای برای زمین هایی که از کود شیمیایی استفاده می کنند چندان انتخاب مناسبی نیست زیرا بهتر است تا برای آبرسانی به کود شیمیایی از سیستم آبیاری بارانی استفاده شود.

برای شروع این روش ممکن است هزینه زیادی را خرج نمایید اما بعد از راه اندازی ایستگاه پمپاژ به مرور زمان مخارج شما کاهش پیدا می کند. لازم به ذکر است که در این روش حتما باید از یک سیستم ویژه برای فیلتراسیون استفاده شود زیرا در غیر این صورت مسیر لوله های آب و قطر چکان مسدود خواهد شد و آبیاری زمین زراعی با مشکل مواجه خواهد شد.

برخی از سیستم های آبیاری در زیر سطح زمین زراعی سازماندهی می شوند که ای موضوع برای سیستم آبیاری قطره ای چندان مناسب نیست و در صورت بروز مشکل و اختلال در فرایند آبرسانی نمی توان از آن مطلع شد و به مرور زمان دردسرساز می شود.

بهتر است تا قبل از راه اندازی سیستم آبیاری قطره ای اطلاعاتی مورد نیاز در مورد زمین زراعی و نوع کود آن بدست آورید زیرا در غیر این صورت ممکن است روش نامناسبی را برای آبیاری زمین کشاورزی انتخاب نمایید و سپس با مشکلات پی در پی مواجه شوید.

تابش مستقیم نور خورشید به مرور زمان ممکن است باعث تخریب لوله های آب شوند به همین خاطر همواره بهتر است تا در انتخاب جنس لوله نیز توجه بیشتری داشته باشید. استفاده از فیلتراسیون باید جدی گرفته شود زیرا آب های راکد دارای جلبک و مواد معلق بسیار زیادی است که در صورت عدم عبور از فیلتر ممکن است در عملکرد تجهیزات مختلف اختلال به وجود بیاید.

اگر آبیاری قطره ای با اختلال روبرو شود آنگاه باید سریعا جهت برطرف کردن مشکل اقدام شود در غیر این صورت سلامتی گیاه به خطر خواهد افتاد زیرا گیاه همواره برای زنده ماندن به آب کافی نیاز دارد. یکی دیگر از معایب این روش آسیب دیدن لوله از طریق فعالیت جوندگان موجود در زمین کشاورزی است به همین منظور همواره توصیه می شود تا از لوله هایی با جنس پی وی سی استفاده شود، این مدل لوله ها نسبت به لوله های پلی اتیلن از مقاومت بالاتری برخوردار هستند.

تجهیزات آبیاری قطره ای به دلایل مختلفی ممکن است آسیب ببیند در چنین مواقعی باید سریعا جهت تعمیر و رفع مشکل اقدام کرد. آبرسانی کامل زمین زراعتی به کمک شبکه انتقال آب صورت می گیرد، طراحی این شبکه باید توسط افراد متخصص و کاربلد انجام گیرد گاه لوله های خط انتقال به دلایل مختلف آسیب می بینند و این موضوع باعث ورود مواد متفرقه به درون شبکه آب می شود، این مشکل اگر در حداقل زمان رسیدگی نشود آنگاه به مرور زمان قطره چکان و لوله های شبکه دچار گرفتگی خواهد شد.